Planowanie produkcji — co to za proces?

Właściwe planowanie produkcji ma ogromne znaczenie dla każdej firmy, która zajmuje się wytwarzaniem gotowych produktów i półproduktów. Poprzez tworzenie harmonogramów uwzględniających moce przerobowe zakładu, potrzeby klientów oraz określony horyzont czasowy można zmaksymalizować zyski płynące z działalności i jednocześnie zminimalizować straty wynikające z nieoptymalnego wykorzystania zasobów. Przeczytaj, co to jest planowanie produkcji i jak zadbać o wydajność tego procesu z systemem ERP!

Czego dowiesz się z tego artykułu:

• Czym jest planowanie produkcji?
• Dlaczego planowanie produkcji jest istotne?
• Z jakich etapów składa się planowanie produkcji?
• Czym jest zintegrowane planowanie produkcyjne?
• Jakie funkcje oferuje HermesSQL?
• Co zyskuje przedsiębiorca decydujący się na wdrożenie systemu ERP do produkcji?

Planowanie produkcji — definicja

Planowanie procesów produkcyjnych to zasadniczy element zarządzania produkcją. Pod tym pojęciem rozumie się uzgodnienie ilości oraz rodzajów wymaganego asortymentu i rozłożenie produkcji w czasie. Celem tworzenia planów produkcyjnych jest:

• realizacja planów sprzedażowych,
• poruszanie się przez wykonawcę w określonych, z góry zdeterminowanych ramach czasowych,
• maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnych,
• maksymalizacja zysku rozumiana zarówno jako sprzedaż jak największej ilości wyrobów, ale też ograniczenie kosztów związanych z ich wytwarzaniem i przechowywaniem.

Planowanie zdolności produkcyjnych jest istotne dla każdej firmy, niezależnie od skali prowadzonej działalności, ale także profilu biznesowego. W literaturze wskazuje się często, że plan produkcji powinien uwzględniać trzy zasadnicze elementy:

1. specyfikację zamówionych towarów z podziałem na poszczególne zespoły produkcyjne,
2. termin rozpoczęcia i zakończenia wytworzenia każdego produktu,
3. harmonogramowanie produkcji, czyli wyodrębnienie poszczególnych działań składających się na proces produkcyjny.

Dlaczego proces planowania produkcji jest ważny dla firmy?

Proces planowania produkcji jest istotny dla firm z kilku względów. Przede wszystkim pozwala na optymalizację wykorzystania mocy produkcyjnych. Dzięki temu w firmie produkcyjnej nie dochodzi do sytuacji, kiedy linie maszynowe stoją bezczynnie, zaś inne są nadmiernie eksploatowane. W ten sposób nie tylko można więcej towaru wytworzyć szybciej, ale też maleją koszty związane z bieżącym prowadzeniem działalności, ponieważ nie trzeba tak często przeprowadzać prac remontowych i konserwacyjnych.

Kolejną korzyścią jest efektywne wykorzystanie zasobów. Dzięki alokacji zasobów dokładnie tam, gdzie są one potrzebne i kiedy są potrzebne, przedsiębiorstwo dokonuje zamówień dopiero wtedy, kiedy jest to niezbędne. W praktyce oznacza to m.in. niższe koszty magazynowania surowców. Takie założenia są zgodne m.in. z popularnym zarządzaniem w modelu Lean Management.

Planowanie działań produkcyjnych z wyprzedzeniem pozwala też na racjonalne rozmieszczenie stanowisk roboczych. Im mniej czasu potrzeba, aby półprodukty zostały przetransportowane z jednego stanowiska na kolejne, tym sprawniej przebiega cała produkcja.

Ostatecznie trzeba pamiętać, że proces planowania produkcji to nie tylko sytuacja na hali maszynowej. Odnosi się on do modelu funkcjonowania całego przedsiębiorstwa. Firma produkcyjna, która stosuje planowanie, działa szybciej, efektywniej oraz niższym kosztem. Skutkiem tego jest nie tylko większy zysk, ale także możliwość obniżenia marży i zwiększenia swojej konkurencyjności rynkowej, ponieważ wyroby gotowe mogą być oferowane po niższych cenach.

Niekiedy planowanie obejmuje przygotowanie konstrukcyjne produkcji, czyli stworzenie prototypu, który będzie stanowił punkt wyjścia dla dalszych działań.

Jakie etapy obejmuje planowanie produkcji?

Na proces planowania produkcji składają się trzy główne filary. Na każdym z nich można wykorzystać możliwości oferowane przez oprogramowanie ERP, aby zwiększyć trafność decyzji i przygotować plany taktyczne na różne scenariusze.

Prognozowanie sprzedaży

Planowanie produkcji zaczyna się już na etapie prognostyki, kiedy firma usiłuje przewidzieć, ile zamówień otrzyma w danym okresie. W tym celu przedsiębiorstwa sięgają po oprogramowanie klasy Business Intelligence, ale także systemy ERP z modułem stworzonym specjalnie z myślą o produkcji.

Prognoza sprzedażowa powinna uwzględniać różnego rodzaju narzędzia do sterowania popytem. Mogą to być działania reklamowe, kampanie promocyjne, poszerzenie portfolio produktów, ale też oferowanie towarów pod różnymi brandami, skierowanymi do odmiennych segmentów klientów.

Tworzenie planów sprzedażowych

Kolejnym etapem planowania produkcji jest stworzenie planów sprzedażowych dla konkretnych produktów lub grup produktów. W oparciu o plany sprzedażowe przedsiębiorstwo może prognozować swój zysk. Kluczowe dane są monitorowane w czasie rzeczywistym w oprogramowaniu ERP, które śledzi na bieżąco wskaźniki wydajności uznane przez zarząd spółki za relewantne.

Tworzenie planów produkcyjnych

Sprzedażowe plany operacyjne trzeba następnie przekuć na „konkrety” dotyczące produkcji. Założenia planistyczne dotyczące sprzedaży są analizowane pod kątem dostępności zapasów magazynowych, siły roboczej, możliwości zachowania ciągłości produkcji oraz wydajności technologicznej produkcji, czyli tego, ile sztuk towaru można wyprodukować na danej linii w konkretnym czasie.

Na czym polega zintegrowane planowanie produkcji?

Każdy etap planowania produkcyjnego może być układany odrębnie. W praktyce grozi to jednak chaosem informacyjnym oraz podejmowaniem błędnych decyzji biznesowych. Aby tego uniknąć, na przestrzeni lat wypracowano ideę planowania zintegrowanego. Została ona zaprezentowana przez organizację APICS (ang. The Association for Operations Management).

U jej podstaw leży założenie, zgodnie z którym harmonogram produkcji powinien obejmować wszystkie etapy działalności operacyjnej przedsiębiorstwa, ponieważ są one ze sobą nierozerwalnie związane. W rezultacie plany strategiczne są tworzone dla całego przedsiębiorstwa i podlegają ciągłemu monitorowaniu w ujęciu holistycznym, a nie jedynie w obrębie konkretnych działów, np. marketingu lub zaopatrzenia. Plan zintegrowany składa się z dwóch części — planistycznej oraz produkcyjnej.

Część planistyczna zintegrowanego planu produkcji

Planowanie procesu produkcji musi uwzględnić przede wszystkim S&OP, czyli plan sprzedaży i operacji (ang. Sales and Operations Planning). Uwzględnia on konkretne grupy produktów w ujęciu miesięcznym i w horyzoncie od 1 roku do nawet 3 lat.

S&OP uzupełnia się o MPS — co to takiego? Master Production Schedule, czyli główny plan produkcji uwzględnia kolejność etapów produkcji dla konkretnych wyrobów oraz umieszcza w je w ramach czasowych. Na podstawie MPS można dokładnie określić, ile czasu zajmie każda faza produkcyjna. Zwykle zajmuje się on zagadnieniami związanymi z zamówieniami potrzebnych komponentów, montażem, kontrolą jakości, ale też monitorowaniem terminów dostaw

Ostatnim elementem tej części planu produkcji jest planowanie potrzeb materiałowych, czyli MRP (ang. Material Requirements Planning). Na podstawie informacji z planu produkcji określa się zapotrzebowanie na poszczególne materiały zarówno w ujęciu zbiorczym, jak i poszczególnych grup produktów. Planowanie zasobów następuje w ujęciu kilkutygodniowym tak, aby firma mogła zachować dynamikę działania w razie wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności.

Część produkcyjna planu zintegrowanego

Część produkcyjna zintegrowanego planu produkcyjnego służy do oceny zdolności produkcyjnych. Pozwala ustalić, czy dany etap części planistycznej jest realistyczny, czy też trzeba zmniejszyć przejściowo, a być może całkowicie obciążenie przedsiębiorstwa.

Warto zwrócić uwagę, że nie zawsze celem firmy powinno być wykorzystanie 100% możliwości produkcyjnych. Nie zawsze też będzie to możliwe, chociażby z uwagi na rotację pracowników, zwolnienia chorobowe lub awarie maszyn.

Część planistyczna i produkcyjna powinny być ze sobą jak najściślej skorelowane. Gwarantuje to rzetelną ocenę na każdym etapie planowania produkcji.

Jakie funkcje powinien posiadać system ERP do planowania produkcji w firmie? Poznaj możliwości HermesSQL

W ofercie firmy Humansoft znajdziesz nowoczesny program ERP z wbudowanym modułem MRP. Z jego pomocą analiza zasobów produkcyjnych oraz harmonogramowanie staną się łatwiejsze. Został on wyposażony w szereg funkcji ułatwiających funkcjonowanie firm produkcyjnych.

Plany produkcji mogą być tworzone na podstawie zamówień, ale również własnych analiz z uwzględnieniem m.in. półproduktów, surowców i materiałów. Rozbudowane tworzenie Bill of Materials pozwala szybko ustalić niezbędne zasoby produkcyjne dla konkretnych czynności, obsługuje zamienniki materiałów, alternatywne technologie, a nawet kompetencje poszczególnych pracowników.

Plany taktyczne są tworzone z wykorzystaniem wizualizacji wykresów Gantta. Dzięki temu wyraźnie widać ramy czasowe dla poszczególnych etapów działań. Wszystkie zasoby oraz produkty mogą być poddane kontroli jakości. Redukcja odsetka błędów podczas produkcji wpływa pozytywnie na zysk przedsiębiorstwa i jego wizerunek, ponieważ błędy zostają wykryte, zanim towar trafi do odbiorcy.

Moduł ERP umożliwia monitorowanie dostępności zasobów w magazynie, a także zorganizowanie dostaw brakujących elementów. Przedsiębiorca nie musi każdego zamówienia konfigurować indywidualnie, ale są one tworzone automatycznie przez system na podstawie treści zamówień.

Dla procesu produkcji ważna jest też sprawność linii maszynowych. Dlatego system HermesSQL monitoruje okresy przestojów, niezbędne przeglądy oraz modernizacje dla każdego urządzenia. W ten sposób unikasz nieprzewidzianych awarii, drogiego serwisu technicznego i zachowujesz kontrolę nad sytuacją w przedsiębiorstwie.

Dużą zaletą programu jest możliwość wykorzystania go także do czynności niezwiązanych bezpośrednio z produkcją, jak rozliczanie zleceń w księgowości, czy śledzenie sprzedaży wyrobu. Korzystając z HermesSQL przedsiębiorca otrzymuje kompleksowe narzędzie do zarządzania najważniejszymi procesami w przedsiębiorstwie.

Co zyskuje przedsiębiorca, decydując się na wdrożenie oprogramowania do planowania produkcji?

Wdrożenie systemu ERP z modułem do monitorowania produkcji pozwala na śledzenie każdego etapu operacyjnego związanego z wytwarzaniem towarów. Począwszy od wpłynięcia zamówienia, przez tworzenie planów strategicznych na różnym etapie działań, aż po nadzór nad zapasami magazynowymi, stanem maszyn i obciążeniem poszczególnych gniazd produkcyjnych, software dba o to, aby produkcja przebiegała możliwie sprawnie i niskim kosztem.

System ERP pozwala na analizę wielu informacji jednocześnie. Zapomnij o ręcznym modyfikowaniu formularzy Excel i przesyłaniu ich między pracownikami. Platforma aktualizuje zmiany automatycznie. W ten sposób Twoi pracownicy mogą skupić się na zadaniach wymagających kreatywności, zadania odtwórcze i monotonne pozostawiając algorytmom.

Warto pamiętać, że system do zarządzania produkcją dostarcza wielu wartościowych danych na temat wydajności przedsiębiorstwa. Firma, która chce się rozwijać, powinna zaprząc te dane do cyklu Deminga, aby nieustannie dążyć do zwiększania swojej efektywności. Cykl Plan-Do-Check-Act da się zastosować w praktycznie każdej branży, niezależnie od skali i rodzaju prowadzonej działalności.