Wąskie gardło w produkcji – identyfikacja i wsparcie dzięki ERP

Wąskie gardło w produkcji można określić mianem najsłabszego ogniwa łańcucha, które de facto determinuje jego wytrzymałość. Mogą one pojawić się w każdym biznesie, choć z reguły dostrzega się je w firmach produkcyjnych ze względu na złożoność środowiska produkcyjnego. Od ilości występujących wąskich gardeł zależy bardzo wiele. Przeczytaj, jakie działania podjąć w celu zidentyfikowania wąskiego gardła i jak je skutecznie usuwać.

Czego dowiesz się z tego artykułu:

Wąskie gardło w produkcji może doprowadzić do osłabienia przedsiębiorstwa i utraty klientów. Przeczytaj nasz artykuł, w którym wyjaśniamy:

• Czym jest wąskie gardło i jakie są jego rodzaje,
• W jaki sposób wąskie gardła wpływają na biznes,
• Metody wyszukiwania wąskich gardeł,
• Najlepsze sposoby obejścia ograniczeń w produkcji.

Wąskie gardło — definicja

Pojęcie wąskiego gardła (ang. Bottleneck) jest używane na określenie jednego procesu lub zasobu, który ogranicza wydajność produkcji w całym łańcuchu. Im bardziej złożony jest łańcuch, tym więcej wąskich gardeł potencjalnie może powstać. W zależności od zasobów przedsiębiorstwa i przyjętego modelu działania ograniczenia mogą pojawić się bliżej początku lub końca procesu.

W literaturze poświęconej zarządzaniu wskazuje się, że każdy łańcuch produkcyjny ma przynajmniej jedno wąskie gardło, niezależnie od tego, jak mocno jest zaawansowany. Zadaniem przedsiębiorcy jest zaś je zidentyfikować, usunąć i monitorować dany proces pod kątem wydajności na przyszłość.

Rodzaje wąskich gardeł w przedsiębiorstwach produkcyjnych

Wyróżnia się dwa rodzaje wąskich gardeł:

1. krótkoterminowe wąskie gardła, czyli przeszkody o charakterze przemijającym, jak np. awaria maszyny lub choroba kluczowego pracownika,
2. długoterminowe wąskie gardła, czyli przeszkody o charakterze trwałym, jak np. niewłaściwy model zarządzania produkcją, zbyt mały magazyn lub niska wydajność parku maszynowego.

O ile krótkoterminowe przestoje w produkcji zwykle nie niosą ze sobą poważniejszych zagrożeń dla biznesu, niż niewielkie opóźnienia, długotrwałe wąskie gardła potrafią nie tylko hamować rozwój działalności, ale wręcz prowadzić do osłabienia firmy poprzez:

• przestoje w produkcji,
• spadek morale i zaangażowania pracowników,
• utrata klientów,
• nawarstwiającej się nadwyżki podaży nad popytem,
• spadek obrotów.

W dłuższej perspektywie wyeliminowanie wąskich gardeł jest niezbędne, aby zapewnić płynność pracy i zoptymalizować cały proces produkcyjny.

Jak wygląda identyfikacja wąskich gardeł w zakładzie produkcyjnym?

W teorii zarządzania przyjmuje się, że każdy proces ma przynajmniej jedno wąskie gardło, a nierzadko będzie ich więcej. Identyfikacja tych ograniczeń będzie wyglądała nieco inaczej, w zależności od tego, czym dokładnie zajmuje się dana firma. Wyszukiwanie wąskich gardeł w procesie produkcyjnym zwykle polega na ocenie wydajności maszyn i sprawdzeniu, czy każda z nich działa ze 100-procentową wydajnością. Należy zapoznać się z planem produkcji i zweryfikować, czy uwzględnia on maksymalne obłożenie wszystkich gniazd roboczych oraz pracowników.

Optymalizacja procesów produkcji polega też na identyfikacji obszarów o niewielkiej przepustowości względem pozostałych procesów i znalezienie sposobu na to, aby tę przepustowość zwiększyć.

W branży produkcyjnej bardzo ważne jest stałe monitorowanie całego systemu. Wystarczy, że jedna maszyna nie pracuje z pełną wydajnością, aby cały proces stał się mniej efektywny.

Poznaj sposoby na eliminację wąskich gardeł

Wiesz już, co to jest wąskie gardło i jak je znaleźć, ale co możesz zrobić, aby je wyeliminować? Sposobów na usprawnienie przepływu pracy jest wiele i zawsze powinny być one wdrażane po wyliczeniu ROI z danej inwestycji. W przeciwnym razie może się okazać, że nawet wysokie wydatki nie przyczynią się do popraw produktywności zakładu.

Najprostszą metodą jest oczywiście dodanie zasobów. Instalacja większej ilości maszyn, zatrudnienie dodatkowych operatorów może pomóc wyeliminować zastoje, ponieważ prace przebiegają szybciej.

Innym rozwiązaniem jest minimalizacja przestojów na linii produkcyjnej poprzez większe obciążenie maszyn i eliminację sprzętu o wysokim czasie oczekiwania. Zakup nowych, bardziej wydajnych urządzeń też jest pewną formą dodania zasobów. Warto przyjrzeć się, w jaki sposób są programowane poszczególne maszyny. Czasami można wyeliminować tzw. NVA (ang. Non-Value Activities), czyli czynności, które nie służą konserwacji podzespołów, ale angażują cenny czas.

Jeszcze inną metodą jest zapewnienie zapasów przed wąskim gardłem. W ten sposób wprawdzie nie dochodzi o do usunięcia ograniczenia, ale pozwala na większą kontrolę nad pozostałymi obszarami, ponieważ zarówno personel, jak i maszyny są zajęte niezależnie od wąskiego gardła. Unika się też sytuacji, kiedy maszyna nie pracuje, ponieważ musi czekać na dostawę. Można rozważyć montaż drugiej maszyny generującej wąskie gardło, aby mogły one działać na zmianę. Wtedy jedno urządzenie pracuje a drugie „odpoczywa”.

W celu optymalizacji wydajności stosuje się harmonogramowanie produkcji. Planowanie środowiska produkcyjnego umożliwia zakreślenie konkretnych ram czasowych dla poszczególnych procesów. Dlatego rzadziej dochodzi do przestojów, a zarówno roboczogodziny pracowników, jak i możliwości maszyn są lepiej wykorzystywane.

W jaki sposób program ERP dla produkcji wspiera identyfikację i usuwanie wąskich gardeł

W identyfikacji i usuwaniu wąskich gardeł w produkcji pomaga także system ERP wspierający zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa. Modułowe oprogramowanie usprawnia działanie obszarów, w których występują ograniczenia. Takim systemem jest nasz ERP HermesSQL.

Oprogramowanie ERP do planowania produkcji z modułem MRP II pozwala na maksymalne wykorzystanie w firmie zasobów ludzkich i surowców. Wspiera możliwość identyfikacji wszystkich zasobów produkcyjnych i śledzenie wyrobów na każdym etapie produkcji.

Program ERP HermesSQL wspiera identyfikację oraz eliminowanie wąskich gardeł i wiele innych funkcji związanych z produkcją.